BAARLE RONDOM



De Balleman besloot zijn vrienden Cauwelaar en Bigtelaar op te zoeken om een partijtje te gaan brakken. Het was nog heel vroeg en een gilze nevel bedekte de rechte heide, slechts bolberg en heimolen staken er bovenuit. Eerst toog hij naar Cauwelaar en trok hem bij het gorpeind van zijn klein bedaf. Dat kostte weinig notsel. Getweeën begaven zij zich naar Bigtelaar en sjorden hem aan z'n achterste heikant van het groot bedaf, wat effen galder tot gevolg had. Maar niet voor lang, tenslotte waren zij oude lei. Eensgezind togen zij op pad en staken de mistige maerelse loop over.

Omdat zij wisten dat het liereman moer loenhout van klein oekel was, namen zij die weg niet. De weelde dreef hen, regenwortels die ze waren, naar de poppelse lei, teneinde enkele elen te verschalken. Breehees! dat zou een lunch worden. Boone's blijk was hen bekend, een hoog hoekeinde, daar hadden zij die grote vond van hoogspul gedaan, ten tijde van Bouvigne. De reuthse kneut wilden zij niet tegen het lijf lopen, om van de typ van overa maar niet te spreken. Nee! Zo'n gammel geheul zonder eigen lipseinde, een hondseind! Ginderdoor minderhout gingen zij dus en lieten beide strumpten links liggen. Meer uit hout dan lint uit looi kregen zij dorst te gorp, nog een lange reit voor het raakeind, waar men zegt dat de ravels grazen. Een teug uit de strijbeek hielp hen tervoort.

Ah! Schone schijn was hun samengaard. Als de drie daar schaluinen over de blakheide en een beetje ginneken om het gekse hoekven, bouwt een elk in de krochten van zijn hoogereind een luchtenburg. Vijfhuizen aan de heizijde? De mijzijde! Maar nog gingen zij samen, zoals ooit Ab Koven en Ner Hoven, door kersel en slingerbos. Dat moest ook wel, waar Mark en Merk huizen op de tommelse heide en men ook te kuilensrode zich wachten moet het wishagen te wekken van de wildert met zijn wernhout. Dit wetend, hielden zij een achtel afstand van de kwalburg en terover van het bedelaarsgesticht, vanwaar de rovert zijn raamloop placht.

En een ieder dacht zich de sluwste. De goudberg in drie? Nooit. Ik, ik rijkevorsel! 't Is hier breda geen rijks weldadigheids kolonie! 'k Heb niet voor niks aan de tilburg geleerd! Eens oplichter, altijd hoge haansberg. Meer, meer, meer! Zo lokten zij hun twee kompanen verder en verder, ja tot over de grens van baarles rijk.

Op de komisse heide klonk hun laatste samenlach.

Toen, bij de zeven heerlijkheden, plots. Cauwelaar trok zijn quirijnstok en had even hemeldonk, doch de Balleman was sneller en velde hem met het schoors van blommenschot, greep hem pomfort bij z'n mispeleind en wierp hem in het schriekbos. Galgeneind! 't Is vrachelen geblazen, dacht Bigtelaar en plaatste zijn gevreesde gemullehoek, maar de Balleman boog heukelom, brulde 'Vervul de bergenput!', greep zijn maat bij 't kippereind en gooide 'm achtmaal in het galgeven. Gewonnen! snerpte hij snood, de roosberg is mijn, mijn weg voert op hoogstraten.

Maar wat was hij vergeten? Hij was ginderbuiten, ver van baarle en wist geen weg. Rauw was hij op pad of daar hield hem de hovorst staande op de tremelheide. De trouwe schorvorst had 't touw al klaar. Met grobbendonk bonden zij de Balleman en sloten hem terkooyen. 't Was te oelegem. Op, op, olen, oevel, naar schilde en gerecht.

Zo werd de Balleman naar het gouverneursbos gebracht, om in de maxburg terecht te staan voor de baarle hertog en zijn heerstaeijen.